12-10-2018, 19:18
De binnenlandse publieke zenders van de BBC zijn in Nederland en België als enige landen in de Europese Unie beschikbaar voor distributie. Maar de Brexit komt binnenkort om de hoek kijken.
In Nederland en België is menig kijker al sinds jaar en dag gewend om alle BBC-zenders te kunnen ontvangen. Door afspraken met BBC Studios, de commerciële tak van de BBC (voorheen BBC Worldwide), zijn de binnenlandse programma's van de BBC zoals BBC One, Two, CBBC, BBC Four en Cbeebies UK evenals BBC Radio 1 tot en met 4 nog altijd beschikbaar voor doorgifte in Nederland en België. Aanbieders als KPN (ook via Digitenne) en vrijwel alle kabelbedrijven en diverse iptv-aanbieders geven veel van deze zenders dan ook door. Maar in 2019 volgt de Brexit en treedt Groot-Brittannië uit de Europese Unie. En dat heeft mogelijk grote gevolgen voor álle goederen en diensten en in ieder geval ook audiovisuele diensten die vanuit het Verenigd Koninkrijk naar landen van de EU gaan. Het over grenzen beschikbaar stellen van Britse content in de EU lijkt daarna verder weg dan ooit. Dat heeft vooral voor Britten die in de EU Britse abonnementen online willen gebruiken na april 2019 grote gevolgen.
Afspraken met commerciële tak BBC
Of dit voor Nederlandse en Belgische tv-kijkers gevolgen heeft, valt nog te bezien. Maar de huidige doorgifteregeling is al complex. De BBC ontvangt van de Nederlandse en Belgische exploitanten die haar binnenlandse publieke zenders doorgeven een vergoeding. Ook worden enkele puur commerciële tv-zenders doorgegeven: BBC World News, BBC First en BBC Entertainment vallen onder de commerciële tak. Deze zenders zijn in veel meer landen actief met lokale vertegenwoordigingen en internationale uitzendlicenties. Voor de binnenlandse (met Brits belastinggeld gefinancierde) publieke BBC-zenders ligt het anders. Hierbij is in Nederland en België sprake van een unieke situatie die is ontstaan uit de historische doorgifte van BBC 1 en BBC 2 in het verleden, toen deze langs de kust met grote richtantennes analoog uit de lucht werden geplukt en naar de lokale kabelnetten geleid. Nadat deze aanvoer via de ether stopte door de digitalisering kwam de doorgifte van de BBC in Nederland en België in gevaar. Daarom zijn toen met de commerciële vertegenwoordiging speciale afspraken gemaakt voor de beschikbaarheid van de BBC in de Benelux. De BBC ontvangt een vergoeding voor doorgifte van zenders als BBC 1 en BBC 2. Maar daarmee wordt strikt gezien wel een Brits product ingevoerd. Na de Brexit verandert zowat alle wetgeving tussen de EU en Groot-Brittannië en ook moeten voor de handel in goederen en diensten vrijwel zeker nieuwe afspraken worden gemaakt. Over veel zaken moet nu nog worden onderhandeld en hoe hard de Brexit wordt is nog maar de vraag. Daarom is momenteel niet te zeggen hoe dit uitpakt voor de BBC. In het allerslechtste scenario verdwijnen de zenders omdat doorgifte bijvoorbeeld illegaal wordt. In dat geval kunnen liefhebbers wel uitwijken naar de satelliet Astra-2, waar de BBC als 'overspill' van Freesat is te ontvangen.
Brexit ook op Britse Eilanden complex
Dat afspraken over doorgifte van elkaars zenders bij welwillendheid wel mogelijk zijn, blijkt uit een omgekeerde situatie op de Britse Eilanden zelf. De Brexit heeft namelijk van alle landen de grootste gevolgen voor EU-lid Ierland en het op hetzelfde eiland gelegen Britse Noord-Ierland. Na heftige discussies over de grens kwam recent ook de doorgifte van de RTÉ in het geding. De BBC zelf heeft van oudsher al veel uitzendrechten voor Ierland, zo wordt daar ook veel via het ongecodeerde Freesat-pakket gekeken. Maar de Ierse publieke omroep is ook altijd in Noord-Ierland te ontvangen geweest. En dit zijn straks EU-zenders die niet zomaar meer op de Brits grondgebied kunnen worden uitgezonden. In de Brexit-deal over Noord-Ierland is de RTÉ-doorgifte intussen speciaal geregeld.
BBC buiten de EU alleen in Zwitserland
Hoe groot de gevolgen van afwijkende lokale wetgeving en juridische lacunes kunnen zijn, blijkt wel uit de situatie in het niet-EU-land Zwitserland. Naast Nederland en België als enige andere land op het Europese vasteland worden in Zwitserland álle Britse publieke zenders doorgeven. En daarnaast ook nog eens de commerciële Britse zenders ITV, Channel 4 en Channel 5. Dit gebeurt op alle kabel- en glasvezelnetwerken. De ongecodeerde signalen van Freesat op de Astra-2 kunnen namelijk ook in Zwitserland nog net worden ontvangen. En Zwitserland heeft een unieke mediawet waarin staat dat tv-zenders die ongecodeerd met 'normale' antennes uit de ether kunnen worden gehaald, zonder verdere afspraken, aparte licenties of kosten, mogen worden doorgegeven op de kabel. Zwitserse wetgeving is hier van toepassing: lokale wetgeving die boven EU- en Britse wetgeving gaat. De BBC, maar ook de Britse commerciële zenders ITV, Channel 4 & 5 (die zelfs in Nederland en België niet willen worden doorgegeven), beschouwen dit als illegale doorgifte: de Freesat-signalen zijn namelijk alleen voor de Britse Eilanden bedoeld. De BBC heeft in het verleden meermaals geprobeerd een einde te maken aan de doorgifte van haar nationale publieke zenders in Zwitserland, maar behaalde slechts één succes: met sportzender BBC Radio 5 live. Een Zwitsers gerechtshof bepaalde dat inbreuk werd gepleegd op diverse exclusieve Britse sportrechten.
In Nederland en België is menig kijker al sinds jaar en dag gewend om alle BBC-zenders te kunnen ontvangen. Door afspraken met BBC Studios, de commerciële tak van de BBC (voorheen BBC Worldwide), zijn de binnenlandse programma's van de BBC zoals BBC One, Two, CBBC, BBC Four en Cbeebies UK evenals BBC Radio 1 tot en met 4 nog altijd beschikbaar voor doorgifte in Nederland en België. Aanbieders als KPN (ook via Digitenne) en vrijwel alle kabelbedrijven en diverse iptv-aanbieders geven veel van deze zenders dan ook door. Maar in 2019 volgt de Brexit en treedt Groot-Brittannië uit de Europese Unie. En dat heeft mogelijk grote gevolgen voor álle goederen en diensten en in ieder geval ook audiovisuele diensten die vanuit het Verenigd Koninkrijk naar landen van de EU gaan. Het over grenzen beschikbaar stellen van Britse content in de EU lijkt daarna verder weg dan ooit. Dat heeft vooral voor Britten die in de EU Britse abonnementen online willen gebruiken na april 2019 grote gevolgen.
Afspraken met commerciële tak BBC
Of dit voor Nederlandse en Belgische tv-kijkers gevolgen heeft, valt nog te bezien. Maar de huidige doorgifteregeling is al complex. De BBC ontvangt van de Nederlandse en Belgische exploitanten die haar binnenlandse publieke zenders doorgeven een vergoeding. Ook worden enkele puur commerciële tv-zenders doorgegeven: BBC World News, BBC First en BBC Entertainment vallen onder de commerciële tak. Deze zenders zijn in veel meer landen actief met lokale vertegenwoordigingen en internationale uitzendlicenties. Voor de binnenlandse (met Brits belastinggeld gefinancierde) publieke BBC-zenders ligt het anders. Hierbij is in Nederland en België sprake van een unieke situatie die is ontstaan uit de historische doorgifte van BBC 1 en BBC 2 in het verleden, toen deze langs de kust met grote richtantennes analoog uit de lucht werden geplukt en naar de lokale kabelnetten geleid. Nadat deze aanvoer via de ether stopte door de digitalisering kwam de doorgifte van de BBC in Nederland en België in gevaar. Daarom zijn toen met de commerciële vertegenwoordiging speciale afspraken gemaakt voor de beschikbaarheid van de BBC in de Benelux. De BBC ontvangt een vergoeding voor doorgifte van zenders als BBC 1 en BBC 2. Maar daarmee wordt strikt gezien wel een Brits product ingevoerd. Na de Brexit verandert zowat alle wetgeving tussen de EU en Groot-Brittannië en ook moeten voor de handel in goederen en diensten vrijwel zeker nieuwe afspraken worden gemaakt. Over veel zaken moet nu nog worden onderhandeld en hoe hard de Brexit wordt is nog maar de vraag. Daarom is momenteel niet te zeggen hoe dit uitpakt voor de BBC. In het allerslechtste scenario verdwijnen de zenders omdat doorgifte bijvoorbeeld illegaal wordt. In dat geval kunnen liefhebbers wel uitwijken naar de satelliet Astra-2, waar de BBC als 'overspill' van Freesat is te ontvangen.
Brexit ook op Britse Eilanden complex
Dat afspraken over doorgifte van elkaars zenders bij welwillendheid wel mogelijk zijn, blijkt uit een omgekeerde situatie op de Britse Eilanden zelf. De Brexit heeft namelijk van alle landen de grootste gevolgen voor EU-lid Ierland en het op hetzelfde eiland gelegen Britse Noord-Ierland. Na heftige discussies over de grens kwam recent ook de doorgifte van de RTÉ in het geding. De BBC zelf heeft van oudsher al veel uitzendrechten voor Ierland, zo wordt daar ook veel via het ongecodeerde Freesat-pakket gekeken. Maar de Ierse publieke omroep is ook altijd in Noord-Ierland te ontvangen geweest. En dit zijn straks EU-zenders die niet zomaar meer op de Brits grondgebied kunnen worden uitgezonden. In de Brexit-deal over Noord-Ierland is de RTÉ-doorgifte intussen speciaal geregeld.
BBC buiten de EU alleen in Zwitserland
Hoe groot de gevolgen van afwijkende lokale wetgeving en juridische lacunes kunnen zijn, blijkt wel uit de situatie in het niet-EU-land Zwitserland. Naast Nederland en België als enige andere land op het Europese vasteland worden in Zwitserland álle Britse publieke zenders doorgeven. En daarnaast ook nog eens de commerciële Britse zenders ITV, Channel 4 en Channel 5. Dit gebeurt op alle kabel- en glasvezelnetwerken. De ongecodeerde signalen van Freesat op de Astra-2 kunnen namelijk ook in Zwitserland nog net worden ontvangen. En Zwitserland heeft een unieke mediawet waarin staat dat tv-zenders die ongecodeerd met 'normale' antennes uit de ether kunnen worden gehaald, zonder verdere afspraken, aparte licenties of kosten, mogen worden doorgegeven op de kabel. Zwitserse wetgeving is hier van toepassing: lokale wetgeving die boven EU- en Britse wetgeving gaat. De BBC, maar ook de Britse commerciële zenders ITV, Channel 4 & 5 (die zelfs in Nederland en België niet willen worden doorgegeven), beschouwen dit als illegale doorgifte: de Freesat-signalen zijn namelijk alleen voor de Britse Eilanden bedoeld. De BBC heeft in het verleden meermaals geprobeerd een einde te maken aan de doorgifte van haar nationale publieke zenders in Zwitserland, maar behaalde slechts één succes: met sportzender BBC Radio 5 live. Een Zwitsers gerechtshof bepaalde dat inbreuk werd gepleegd op diverse exclusieve Britse sportrechten.